De kern van een schuimmatras bestaat uit één groot blok schuim. We bekijken dadelijk hoe dat schuim eruitziet en welke soorten er allemaal bestaan, maar eerst sommen we de factoren op die bepalend zijn voor de kwaliteit van de matras.

1. Dichtheid

Onder de dichtheid of densiteit verstaan we het gewicht per volume eenheid. Vooral de duurzaamheid van schuimmatrassen wordt erdoor bepaald. Hoe hoger de dichtheid, hoe langer ze zullen meegaan. De cijfers variëren van 20kg/m³ tot meer dan 60 kg/m³. Dat is ook logisch, want er is meer materiaal dat de krachten kan opvangen.

2. Hardheid

Een tweede belangrijke eigenschap is de hardheid. Tussen dichtheid en hardheid bestaat een speciale relatie : hoe lager de dichtheid, hoe sneller er hardheidsverlies ontstaat. Dat impliceert dat er zich sneller kuilen zullen vormen in de matras en dat die dus sneller versleten zal zijn.

3. Elasticiteit

Elasticiteit of veerkracht is een van de belangrijkste eigenschappen van een matras. Als je gaat liggen, moet de matras meteen vervormen volgens het conformiteitsprincipe : uitstekende delen van je lichaam als schouders en heupen moeten gedeeltelijk kunnen wegzinken; wijkende delen, zoals de taille bij veel vrouwen, moeten worden ondersteund. Elasticiteit kunnen we omschrijven als de snelheid en efficiëntie waarmee dat gebeurt. Een matras met een goede elasticiteit en hoge flexibiliteit zal dus ook meteen plaatselijk reageren en je de gepaste ondersteuning geven als je van houding verandert. Elasticiteit en flexibiliteit bepalen ook in hoeverre twee mensen naast elkaar kunnen liggen zonder dat ze iets merken van de bewegingen van de ander. Als jij meebeweegt als je partner zich omdraait, dan heb je een minder goeie matras.

De matrassenindustrie spreekt vaak over twee soorten van elasticiteit : vlakelasticiteit en puntelasticiteit.

Bij vlakelasticiteit vervormt een groot matrasoppervlak bij belasting ; drukverdeling en conformiteit zijn minder goed.

Bij puntelasticiteit vervormt een zeer klein matrasoppervlak bij belasting; drukverdeling en conformiteit zijn veel beter.